De geschiedenis van de Maliebaanschool te Utrecht
De Maliebaan
Begin 1600 kwam de stad Utrecht tegemoet aan de wensen van de jeudige
studenten van de Utrechtse
Universiteit om voor hen een Maliebaan aan te leggen in de velden ten oosten van
de stad, waar het gelief-
koosde Maliespel kon worden beoefend. Er werd zelfs voor dit doel een poort en een brug gebouwd.
Het Maliespel was eigenlijk een voorloper van het hedendaagse golf. Men moest een houten bal in de
richting van een paal slaan. Men sloeg de bal met een lange stok waar aan de onderzijde een soort hamer
was bevestigd.
Hiernaast ziet u een kopergravure door J. van
Vianen
uit 1697. Links is de singel en het
Maliehuis en het
bolwerk Lepelenburg.
Rechts bovenaan zie je de
Maliebaan tijdens
het kolfspel. Het speelveld was
omgeven door
een lage houten omheining om de bal in het
spel te houden.
In 1811 werd de Maliebaan, die doodliep op de
herberg "Het Boompje" achter de
tegenwoordige
spoorwegovergang, klaargemaakt voor militaire
oefeningen en tegelijk tot een straat, die overigens
tot
nergens leidde. Langzamerhand werd de
Maliebaan door de adel en de patriciërs bebouwd.
Maliebaan in 1697
Oprichting en de oorlogsjaren
In 1921 is de Maliebaanschool gestart. Ze bestond uit een lagere
schoolgedeelte en een U.L.O. De lokatie was
gelegen tussen de Maliebaan en de huidige Monseigneur van de Weteringstraat. Op 30 oktober 1922
werd het
gebouw officieel geopend. Het eerste hoofd van de school was de heer
van Andel.
De school groeide naar een top van
ca. 280 leerlingen.
Het was een school met een duidelijk christelijk karakter
en
voelde zich sterk
verbonden met het Oranje-huis.
Door het
groeiende aantal leerlingen ging men over tot
uitbreiding van de school. Er werd
een verdieping extra
op de bestaande school
gebouwd.
In de jaren 30 daalde het aantal leerlingen, omdat de
minimum
leeftijd voor
toelating tot het lagere onderwijs
werd verhoogd.
Er werd les gegeven van maandag tot en met zaterdag.
Maliebaan in 1900
Naast de gebruikelijke
vakken, werd er buiten schooltijd ook Frans
gegeven.
De leerkrachten uit die tijd waren
o.a.
mej. Eijkman, mej. de Lange, mej. Grondijs en dhr. Mulder.
Eind jaren '30 was de oorlogsdreiging al aanwezig. De Maliebaanschool is een
tijdje ontruimd geweest voor de
Nederlandsche militairen. Ook werd er met de kinderen geoefend in geval van luchtalarm. Een
echte schuilplaats
was
echter niet voorhanden. In de oorlogsjaren had het onderwijs te kampen met de regeltjes en de
bemoeienis
van de Duitse bezetter. Vooral scholen, die Oranje-gezind waren, hebben dit ondervonden. Toch probeerde men
de dagelijkse gang naar school en het geven van
de lessen
voort te zetten.
De Maliebaan was tijdens de oorlog het centrum van
zowel de Duitsers als de NSB. Veel panden waren
gevorderd, maar desondanks waren er ook mensen
die op de Maliebaan woonden en actief waren in het
verzet.
In 1942 werd de Maliebaanschool door de Duitsers
gevorderd. En aangezien er geen
vervangend gebouw
ter beschikking werd
gesteld, moest het schoolbestuur
op zoek naar een andere oplossing. Gelukkig kon
men
gedeeltelijk gebruik maken van de
faciliteiten van de
Bloemstraatschool, gelegen even ten zuiden van de
Burgemeester
Reigerstraat. Voor de U.L.O. vond men
een gebouw aan de Brigittenstraat, nabij de Maliebrug
aan het begin van de
Maliebaan.
Maliebaan jaren 30
Aan het einde van de oorlogsjaren (hongerwinter 1944/1945) werd er bijna geen
les meer gegeven. Een aantal
leerkrachten was ondergedoken en een groot deel van de leerlingen was overgebracht naar het
oosten en noorden
van Nederland. Leerkrachten die tijdens de oorlog les gaven waren de dames Eijkman, de Lange
en de Jager.
En bij de heren waren dit Rijsewijk, Mulder, Zinkstok, Scherpenzeel, Derksen en Boorsma. Hoofd van de
Malie-
baanschool was destijds de heer
Onvlee. Na het vrij geven van de school in 1945, konden de lagere school,
alsmede de
U.L.O. weer naar hun oude pand terug
keren.
Kruising Maliebaan - Burgm. Reigerstraat -
Nachtegaalstraat (1939)
Maliebaan Aartsbisschoppelijk Paleis (1941)
Opbouw en veranderingen
Langzamerhand begon men weer naar het normale leven terug te keren. In
de eerste periode na de oorlog was
er wel gebrek aan allerlei zaken, zoals brandstof en papier. In deze periode
begon het aantal leerlingen weer te
stijgen, zodat de Maliebaanschool
weer vol liep.
In 1950 werd een tweede lagere school opgericht, genaamd "Jan
Willem Gunningschool". Deze school werd gebouwd
aan de
Burgemeester Fockema Andreaelaan.
Door deze nieuwe school verliet een groot aantal leerlingen de
Maliebaanschool, waardoor er weer ruimte ontstond. Later werd er
aan de J.W. Gunningschool ook nog een kleuterschool toegevoegd.
Hoofd van het lagere schoolgedeelte werd de heer Zijlstra en bij de
U.L.O. werd
dit de heer Onvlee. De leerkrachten die in de jaren '50
aan de Maliebaanschool werkten waren de dames Eijkman, Lancée,
de
Lange en Wartjes en de heren Derksen
en Mulder.
Na de oorlog werden er veel kinderen geboren en deze babyboom
begon men op de
Maliebaanschool te merken. Het aantal
leerlingen
(en ook leerkrachten) groeide sterk.
J.W. Gunningschool (1965)
Begin jaren 50 stapte de school ook over van
kolenkachels naar een centrale verwarming.
De U.L.O. verhuisde aan het eind van de jaren '50
naar een pand aan de Rubenslaan 91, waardoor de
gehele Maliebaanschool beschikbaar kwam.
Later, in 1967, kreeg deze U.L.O.-school de naam
"Dr. J. de Nooijschool".
Een verdere verandering op de Maliebaanschool was
de wijziging naar de
vijfdaagse schoolweek in 1964 en
het volgen van
de
voorgestelde vakantiespreiding in
1967. Deze wijzigingen gingen niet vanzelf. Er
werd veel
door het bestuur hierover gesproken. Pas toen het
openbaar onderwijs overging tot
een vijfdaagse werk-
week, volgde de Maliebaanschool ook maar.
Onthulling naam U.L.O. aan de Rubenslaan (1967)
De Maliebaanschool had geen eigen gymlokaal, maar moest men gebruik maken van het
gymlokaal aan de Poort-
straat, van de Rehoboth
Kweekschool aan de Maliebaan 89, later bij de Montessorischool aan de
M.
Weteringstraat en de B.L.O. school aan de Kruisdwarsstraat.
Enkele activiteiten van de school in de jaren '60 waren
de schoolreisjes, de
sportdagen, de Avondvierdaagse.
Daarnaast was er
natuurlijk de jaarlijks terugkerende
aubade op het Domplein op Koninginnedag.
De geboorte van prins Willem Alexander op 27 april
1967, liet de
Maliebaanschool niet zo maar aan
zich
voorbij gaan. Er werd een gekostumeerde optocht
georganiseerd. (zie ook
de foto's op onze site)
Eind jaren '60 gingen op Koninginnedag
zelfs enkele
klassen naar paleis Soestdijk en liepen mee in het
traditionele bloemendefilé.
Maliebaan in de jaren '60 (links de schoolingang)
En wie herinnert zich niet de gezamenlijke Kerst-
vieringen voor leerlingen en
ouders in de
Wilhelminakerk aan de Hobbemastraat.
Bij het afscheid van de leerlingen in de zesde klas
werd vaak een afscheidsavond voor
leerlingen en
ouders georganiseerd.
Als voorbeeld
geef ik het afscheid van klas 6 in 1962.
Hier werd door de meisjes een
kinderoperette
"Theevisite in het poppenhuis" opgevoerd.
De jongens zorgden voor het sjouwwerk en de
versnaperingen. (zie ook de foto's op onze site)
Afscheidsavond klas 6 1962 met mw. Renzema
Eén van de markante onderwijzeressen, was mej. Eijkman. Zij heeft heel wat
kinderen in haar klas gehad. Zij was
vanaf het eerste
begin (1921), verbonden aan de Maliebaanschool. In 1961 vierde ze haar 40-jarige
dienstjubileum
en in 1966 werd ze 65 jaar en nam
afscheid van de school. Zij heeft dus 45 jaar op de Maliebaanschool
gewerkt,
voorwaar een hele prestatie.
In 1974 nam de heer Zijlstra afscheid van de school. Hij had de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar bereikt.
De
heer Zijlstra is 24 jaar lang hoofd geweest van de Maliebaanschool.
Naast alle standaard vakken, werd er op de Malie-
baanschool ook handenarbeidlessen
gegeven.
Deze werden door mej. Eijkman
gegeven.
Daarnaast werd er ook nog door haar en de heer
Zijlstra Franse
les gegeven.
Begin jaren '70 werd Frans
afgeschaft.
Verder werden er muzieklessen gegeven.
De zang- en blokfluitlessen zijn daarvan
de
belangrijkste voorbeelden.
Vanaf 1967
gaf leerkracht
Rob van 't Woudt blokfluitles en ook nog
judolessen.
Hij was ook een fervent fotograaf en
gaf naast de
normale lessen ook fotografieles. Eén van zijn
leerlingen won zelfs
een prijs bij een fotowedstrijd.
Spoorwegovergang Maliebaan bij de Oosterspoorweg (1961)
Rob heeft
van 1967 tot 1976 les gegeven aan de Maliebaanschool en is later, met zijn vrouw, een fotografiebedrijf
in Utrecht begonnen en doet dit nog
steeds.
In de loop van de jaren '60 is het lagere onderwijs sterk
veranderd. Denk maar
aan de invoering van de Mammoetwet.
Begin
jaren 70 werd er een oudercommissie opgericht.
In de jaren daarna bleef het
onderwijs aan verandering
onderhevig.
In de jaren '80 fuseerde de Maliebaanschool met de kleuter-
school "Oudwijk" aan
de Bolstraat. Eerdere pogingen om een
kleuterschool in de Maliebaanschool op te nemen, waren
steeds mislukt.
Kleuterschool
"Oudwijk" a/d Bolstraat (1988)
Kort daarna kwamen ook de plannen op tafel voor een nieuw schoolgebouw aan de Maliebaan. De huidige school
voldeed niet meer aan de huidige eisen en was onderhevig aan allerlei mankementen.
Vooral de lekkage aan het
dak speelde hierbij parten.
De sloop van de oude school en de bouw van de
nieuwe school ging niet gemakkelijk.
Het terrein van de oude school had maar twee nauwe
toegangen n.l. naar de Maliebaan en naar de
Monseigneur v.d. Weteringstraat en dit gaf problemen
bij de aanvoer van bouwmaterialen.
Een aantal zaken moesten ter plekke worden
gefabriceerd. Ook kon een deel van de oude fundatie
niet worden verwijderd. In verband hiermee, moest het
nieuwe schoolgebouw op een andere plek worden
gebouwd.
Als aandenken aan de oude school, werden een aantal
tegeltableaus uit het het oude schoolgebouw verwijderd
en ingelijst in de nieuwe school opgehangen.
Luchtfoto van de Maliebaan in 1980
Uiteindelijk werd in 1986 het nieuwe schoolgebouw geopend en bestond nu
uit een lagere school en een
kleuterschool. Het nieuwe schoolgebouw heeft binnen veel daglicht, is modern van opzet en niet zo
groot als het
oude gebouw.
De huidige Maliebaanschool
Maliebaan 2005
Ik hoop dat door het lezen van dit verhaal weer oude
herinneringen bij u boven water komen. Ik heb de geschiedenis
van de school voorzien van enkele foto's uit die tijd, dat spreekt soms meer dan
alleen maar een verhaal.
Het bovenstaande
is niet compleet, maar dat was ook niet de bedoeling. Het geeft een
algemeen overzicht van het reilen
en zeilen van de Maliebaanschool vanaf de oprichting tot aan de bouw van de nieuwe school.
Als u vragen, opmerkingen of aanvullingen heeft, kunt u dit via het
gastenboek of bij de
webmaster melden.
Home
Laatst bijgewerkt:
03-12-2008 19:49